سُم اسب دايم در حال رشد است. رشد سم، در طبيعت، معمولاً با كارايي آن متناسب است و براي او مشكلي ايجاد نمي كند.
اما در يك محيط تصنعي، به همراه فشار كار و حركت روي سطوح سخت، آهنگ از بين رفتن سم، سريع تر از رشد آن است. بنابراين ضروري است كه به آن رسيدگي شود.
چون سم اسب به وسيله نعل حفاظت مي شود، رشد طبيعي آن مختل مي شود. بنابراين ممكن است براي اسب ناراحتي يا لنگش ايجاد شود. معمولاً اسب ها، هرچهار تا شش هفته يك بار، به نعلبندي احتياج دارند. در اينجا، بايد اين شعار كليشه اي و قديمي را تكرار كنيم كه : «اسب است و سُمش».
سم، وزن بسيار زيادي را تحمل مي كند. اسبي كه سم نامناسب داشته باشد، به انواع مشكلات، از جمله لنگش هاي ادواري يا حتي دايمي گرفتار مي شود.
ساختار سم
بیایید براي درك بهتر نعلبندي، با اساس ساختار سم آشنا شويم؛
1.ديواره سم: رشد اين قسمت، از «شاخمو»، در بالاي سم، دقيقاً از زير موهاي دست و پاي اسب آغاز مي شود. متوسط رشد سم در ماه، حدود 6 تا 10 ميليمتر (يك چهارم تا سه هشتم اينچ) است. به عبارت ديگر، حدود نه تا دوازده ماه طول مي كشد تا يك ديواره جديد رشد مي‌كند. ديواره بايد به ظاهر سالم، درخشنده و كاملاً عاري از ترك خوردگي باشد.
2.چنگال: بافتي نرم و ارتجاعي در كف سم و مثلثي شكل است. يعني در قسمت پاشنه سم، پهن است و در قسمت مياني كف سم، به رأس آن منتهي مي شود. در قسمت وسط چنگال، شياري وجود دارد كه «شكاف مياني» ناميده مي شود. كناره هاي آن، كمي برآمده اند و شكاف خارجي ناميده مي شوند. بافت كش سان و ارتجاعي چنگال، به جذب فشار كمك مي كند. همچنين شكل و شكاف هاي آن، از لغزش و ليز خوردن اسب جلوگيري مي كنند.
3.كف: محلي است بين چنگال و ديواره هاي سم. بسيار مهم است(بايد كمي مقعر باشد) كف تحت، باعث افزايش احتمال كوفتگي و آسيب ديدگي مي شود. همچنين، تقعر بيش از حد كف، عملكرد چنگال را مختل مي كند.
4-خط سفيد: نوار نازك سمت داخلي ديواره است كه قسمت حساس را از بافت شاخي جدا مي‌كند. نعلبندها از اين خط، به عنوان راهنماي محل زدن ميخ و غيار استفاده مي كنند.
5.امتداد ديواره(شاخه ها): امتداد ديواره سهم هستند كه در ناحيه پاشنه، به داخل باز مي‌گردند، و با چنگال موازي اند و از ليز خوردن اسب جلوگيري مي كنند.
ضرورت نعلبندي:
1. جلوگيري ازصدمه ديدن سم.
2. كاهش فشار وارد به سم هاي و دست و پا.
3.اصلاح ساختار و بهبود حركت اسب.
4.نعلبندي طبي.
به طوري كه قبلاً نيز گفته شد، سم اسب بايد هرچهار تا شش هفته يك بار قيار شود. حتي اگر اسب، بدون نعل در مراتع رها شده باشد.
در زمانهاي زير، بايد نعلبندي كرد:
همه نعلهاي اسب افتاده باشد.
يكي از نعل ها افتاده باشد.
نعلي شُل يا به يك ميخ بند باشد.
شكل نعل تغيير كرده، يا نازك شده باشد.
سرميخها بلند شده، و امكان صدمه زدن به وجود آمده باشد.
سم، بيش از حد بلند يا از شكل اصلي خارج شده باشد.
بسياري از اين نشانه ها با نگاه ظاهري به سم، قابل تشخيص هستند. هنگامي كه سر ميخ ها بلند شده باشد، از روي ديواره سم، فاصله گرفته اند. همچنين، هنگام بلند كردن سم، مي تواند آنها را لمس كرد.
سمي كه بيش از حد رشد كرده باشد نيز كاملاً قابل تشخيص است. زيرا روي نعل را مي پوشاند، نعلبند، معمولاً نعل پاهاي عقب اسب را كمي عقب تر قرار مي دهد، تا احتمال آسيب رساندن به پاهاي جلو را در هنگام حركت، به حداقل برساند.
نعل شل، به سم آويزان است. همچنين، شل بودن نعل را مي توان با توجه به صداي آن، هنگام حركت اسب تشخيص داد. نعل خراب نيز هنگام بلند كردن سم اسب، قابل تشخيص است. به طور كلي، هنگام تميز كردن سم در هر روز، مي توان از كليه اين مسائل مطلع شد.
حتي اگر نيازي به تعويض نعل هم نباشد، سم بايد در موعد مقرر قيار شود. نعلبند مي تواند نعل را جدا، و سم را اصلاح كند. سپس همان نعل را استفاده كند. بعضي اسب ها بايد هر چهار هفته يك بار، نعلبندي شوند. اما براي براي اكثر اسب ها، شش هفته، مدت مناسبي است. اسب ها و اسبچه‌هاي رها شده در مراتع، بايد در طي بهار و اوايل تابستان، در فاصله هاي كوتاه تري قيار شوند. زيرا به علت رطوبت زمين، رشد سم سريع تر است. اگر سم به طور منظم بازديد شود و مراقبت از آن به عمل آيد، اسب، كمتر مشكل پيدا مي كند
نعل
قرن هاست كه نعلهاي گوناگون ساخته مي شوند و مورد استفاده قرار مي گيرند. اما امروزه، به كمك فناوري جديد، انواع نعلها در طرح هاي مختلف ساخته مي شوند.
نعل شياردار (براي مسابقه)
اين نعل يكي از متداول ترين انواع نعل است و به سبب شكل ويژه خود، به اين نام خانواده مي‌شود.
سمت دروني اين نعل( بخشي كه با كف سم در تماس است)، كمي مقعر است. اين شكل، با ساختار طبيعي ديواره سم هماهنگ است و سبب مي شود كه سم، رطوبت كمتري از زيمن جذب كند.
شياري كه روي اين نعلها وجود دارد، باعث سبك تر شدن نعل و چسبندگي بهتر آن به زمين مي‌شود.
روي نعلها، معمولاً جاي هفت ميخ وجود دارد، كه چهار سوراخ براي بخش خارجي و سه سوراخ براي بخش داخلي سم تعبيه شده است. البته اين تعداد به شرايط سم، نوع نعل، طرز كار نعلبند و نوع كار اسب بستگي دارد.
معمولاً در قسمت پنجه نعلهاي پاي جلوي اسب، يك لبه (سم باسمه) وجود دارد. در نعل پايي عقب اسب، دو سم باسمه وجود دارد كه روي شاخه هاي كناري نعل متصل است. اين گيره ها مانع از لغزش و حركت نعل روي سم مي شوند..
