صنعت اسب در دنیا همیشه یکی از صنایع پول ساز با گردش مالی بالا بوده است چون از یک سو افراد بسیاری به نگهداری و پرورش اسب علاقهمند هستند و در آن سرمایهگذاری می کنند و کمکم آن را به شکل اقتصادی در آوردهاند و برای آن با تبلیغات و رسانههای جمعی بازار ايجاد کردهاند که اين بازار به سرعت به سمت حرفهاي شدن پیش میرود و از سوی دیگر دولتها همیشه در حال گسترش فعالیتهای مرتبط با اسب بودهاند از دو منظر؛ یکی سرگرمي و دیگری اشتغالزایی.
جنبه سرگرميگاه استفادههای سیاسی نیز در بر داشته است بدین صورت که با ايجاد مسابقات و کمک به تولید و ايجاد رقابت بین تولیدکنندگان از اسب به عنوان یک ابزار ساده و کم هزینه برای سرگرم کردن مردم استفاده کرده است. و از دیدگاه دیگر بخش اشتغالزایی، صنعت اسب یکی از صنایع بسیار اشتغالزا است از تولید تا نگهداری و آموزش اسب برای مسابقات و خدمات وابسته و تولید لوازم سوارکاری که هنوز به صورت دستی تولید میشوند و فروش بالایی هم دارند. البته اين بدان معنی نیست که نباید با تکنولوژی در تولید پیش رفت.
دراين مقاله به بررسی وضعیت اقتصادی کشورهای آمريكا و روسیه که دو کشور مهم و تاثیرگذار در زمینه مرتبط با بازار و اشتغال اسب هستند پرداخته ميشود تا در فرصتی دیگر بهاين مهم پرداخته شود که چرا با وجود سفارشات موکد دینی به ورزش اسبسواری، اين ورزش و صنعت وابسته به آن چندان جدی گرفته نميشود.
ایالات متحده آمريكا
یکی از غولهای صنعت اسب در تمام زمینهها از آموزش، پرورش، صادرات تا برگزاری تورهای اسبی و استفاده غذایی از اسب آمريكا است.
در آمريكا نگاه به اسب مثل تمام صنایع دیگر کاملا اقتصادی است و بنابراین برای رشد و جذب سرمایهگذار و پیشرفت نیاز به رشد مداوم دارد و به راحتی از صنایع مورد نیاز برای رشد استفاده و پویایی خود را حفظ میکند و برخورد با اين صنعت کاملا حرفهاي است و تولیدکننده و دیگر قسمتها شغلهای جداگانه تخصصی به حساب میآيند که دارای رشته دانشگاهی در سطوح بالا هستند چون اگر صنعت به شکل حرفهاي پیش نرود در رقابت با اروپا بازار را از دست میدهد و زیان ده میشود.
گردش مالی سالانه کالاها و خدمات صنعت اسب آمريكا بیش از 3/25 میلیارد دلار بوده و مبلغ 1/112 ملیارد دلار تولید ناخالص داخلی آمريكا از صنعت اسب است که شامل کورس، مسابقات زیبایی و استفاده تفریحی و ورزشی از اسب است. که هریک حدود 25 درصد از کل را در بر میگیرد.
در آمارگیری سال 1996 تعداد کل اسبان موجود در آمريكا 7 ميلیون بوده که 725000 در صنعت کورس مشغول به فعالیت بودهاند.1900000 اسب در مسابقات حرفهاي پرش و درساژ؛ 2900000 در استفادههای تفریحی از اسب و 120000 اسب در چوگان، سواری وسترن، تورهای اسبی و اسبهای پلیس و سواره نظام و مابقی در اصطبلهای شخصی و در یکسال حدود 40000 اسب وارد آمريكا شده است.
در آمريكا زیر ساختهای مرتبط با صنعت اسب و همچنین صنایع پائین دستی مرتبط نیز رشد خوبی داشتهاند.
مشترییابی: بزرگترین شبکه بازاریابی صنعت اسب که شامل مجلههای با موضوع اسب و خبرنامهها و وب سایتهای مرتبط با تبلیغات و فروش در ايالات متحده به چاپ میرسد و روزانه افراد جدیدی را به سرمایهگذاری در اين صنعت ترغیب میکند.
روسیه
روسیه با داشتن نژادهای آخال تکه، کاباردین، ارلف، تراکنر، عرب و نژادهای سنگین بومي خود عمده فعالیت خود را روی نژاد آخال تکه متمرکز کرده و در پروسه 30 ساله توانسته اسبان خاصی را تولید کند و به عنوان یک محصول تجاری که انحصار مالکیت آن را دارد به دنیا با قیمتهای بسیار گزاف به فروش برساند و در اينترنت و کتابهای گوناگون اسبهای آخال تکه را اسب ترکمن معرفی میکند و به دنیا قبولانده که چیزی که خود معرفی میکند اصیل است و اسبهای ترکمن دیگری که در ايران در یا جاهای دیگر تولید میشوند نژاد بوميآن کشور است و نه اسب ترکمن و در اين راستا مدعی داشتن کتاب تبارنامه بینالمللی نیز هست.
و اين در حالی است که 30 درصد جمعیت اسب ترکمن دنیا به صورت طبیعی در ايران زندگی میکند. و اين حق ايران است که در تصمیمات مربوط به کتاب تبارنامه بینالمللی شرکت داشته باشد و گرنه اگر اين تصمیم عملی شود رسما اسبان ترکمن ايران هیچ ارزش بینالمللی نخواهند داشت و فراموش خواهند شد.
نتیجه تولیدات سالهای قبل که از لحاظ کیفیت بسیار شاخص بودند به کشورهای مثل آلمان و لهستان برده میشود و با امتزاج با نسلهای بعدی اسب عرب اسبهايي تولید میشوند که از لحاظ قدرت و زیبایی در مسابقات، قهرمان دنیا میشوند و امروزه تقریبا در بیشتر قهرمانان دنیا رد پایی از خون عرب روسی دیده میشود، ولی روسیه هیچ حضور تاثیرگذاری در مسابقات زیبایی اسب عرب ندارد.
در روسیه سالانه یک نمایشگاه بینالمللی اسب توسط وزارت کشاورزی در 17 شاخه برگزار میشود که شامل تمام صنایع مرتبط با اسب و نمایش زیبایی اسبان است و شرکتکنندگانی از سراسر دنیا نیز در آن شرکت میکنند.
همچنین در روسیه تعداد 4 مجله و چند وب سایت قوی نیز در زمینه بازاریابی و معرفی تولیدات و خدمات مرتبط با اسب نیز فعال هستند.