طبیعی است که همة شما خواستار اسبی زیبا و سالم و کامل باشید؛ با این وجود اوضاع همواره وفق مراد شما نخواهد بود و گاه اسبی سرکش و لجوج و دارای مشکلات اخلاقی و یا اسبی که مشکلات اندامی دارد نصیبتان می شود؛ این که چطور این بلا سرتان نیاید باشد برای بعد؛ در این مطلب نکات و اطلاعاتی که در مواجه با یک اسب دارای مشکلات اندامی باید بدانید و رعایت کنید، ارائه شده است.
این روزها اسبهایی که دارای مشکلات اندامی هستند کمتر برای فروش به عنوان اسب ورزشی ارائه میشوند. اگر این عدم تناسب و ایراد صرفاً به ضعف دست و پاها و مفاصل مربوط باشد، به وسیلة مراقبت و پیگیری و حفاظت میتوان این نقاط ضعیف بدن اسب را همراه با پرورش سایر اندامها پروراند، هرچند این کار، دشوار است.
نامتناسب بودن گردن:
امروزه اسبهایی که گردنشان نامتناسب است کمتر برای فروش ارائه میشوند. اگر علاوه بر نامتناسب بودن گردن فک پایین هم سنگین و بزرگ باشد، شانس درست کردن چنین اسبی بسیار پایین خواهد بود.
بزرگی و سنگینی فک پایین به اسب اجازه نمیدهد به آبخوری شود زیرا استخوان بزرگ فک پایین روی گردن فشار می آورد و اجازه فعالیت را از آن میگیرد. پیشنهاد میشود با چنین اسبی کار نشود.
بعضی از اشکالات گردن مثل شکستگی از مهره سوم ناشی از دستهای خشن سوارکار است، به هنگام تربیت اسب جوان یا اسبی که در اثر بدسواری خراب شده است، باید پیرو همان اصولی بود که اسب از عقب به جلو درست میشود، نه این که روی سر و گردن او فشار آورده و آنها را از کار بیاندازیم.
اسبهایی که دارای گردن قوی مانندی هستند، اغلب برقراری تماس با دهان آنها دشوار است. برای تربیت این گونه اسبها باید تلاشی مضاعف داشت و برنامه آموزشی طولانی مدت و سخت از جهت سوارکار – برای آنها در نظر گرفت. و اگر قصد داشته باشیم آنها را زودتر به بهرهبرداری برسانیم موجب شکستن گردن از مهره سوم میشویم. وقتی که اسب سرو گردن خود را جلو و پایین کشیده به دنبال آبخوری میرود میتوان آموزش او را ادامه داد. اگر از اسبی با این خصوصیات خیلی زود بخواهیم سرو گردن را افراشته کند، عضلات ناحیه جدوگاه او لقتر شده و دیگر اصلاح نمیشود.
این نوع گردن انعطافپذیر است میتواند آن را جمع کرد و یا به طرفین انحناء داد که باعث جابجائی گردن شده و شانه خارج را به طرف خارج متمایل میکند. راندن این گونه اسبها به جلو بسیار مهم است. اگر اسب آبخوری را قبول نمیکند، آبخوری کلفتتری استفاده کنید. در حرکت روی قوسها اثرهای دست و وزن و پای خارج قویتر باشند. برای ریشهکنی این نقیصه باید عضلات زیرین گردن را قوی کرد و با راندن اسب به جلو و واداشتن او برای کشیدن سرو و گردن به جلو و پایین این امر میسر است.
گردن گوزنی:
عضلات زیرین این گونه گردن بسیار بزرگ هستند. برای اسبی این چنین کشیدن گردن بسیار مشکل است. باید عضلات زیرین گردن را آب کرده و عضلات بالائی را پرورش دهیم و میتوان اسب را با بغل بندهایی که پایینتر بسته شدهاند و یا تعلیمی ثابت که سر او را پایین نگه میدارد سوار شد. این گونه اسبها کمر منقبض دارند. کار روی کاوالتی و پرشهای ژیمناستیکی برای نرم کردن کمر آنها بسیار مفید اند.
شکل غلط کمر:
اسبهایی که طول کمر آنها – کوتاه یا بلند – غلط است همواره از آن دستهای نیستند که برای کار مشکل داشته باشند. اسبهایی که کمر آنها بلند است معمولاً خوش سواری هستند. اگر عضلات کمر آنها بین جدوگاه و تهیگاه به خوبی پرورانده شده باشند، مشکلی برای کار نخواهند داشت و برعکس کمربلند و نرم مزیتی است برای تربیت او. به هرحال اگر کمر آنقدر بلند باشد که پاها نتوانند خود را به مرکز ثقل برسانند، طول گامها کوتاه شده و این گونه اسبها برای درساژ مناسب نیستند، ولی برای پرش و سه روزه مناسبترند، چرا که در صورت ارتکاب اشتباهی، از کمر خود به عنوان ستونی متعال کننده کمک میگیرند. باید به هنگام شروع آموزش چنین اسبی در نظر داشت که، کمربلند را نمیتوان با آموزش کوتاه کرد، فقط میتوان با نیم توقف و حرکتهای انتقالی متوالی در تمرینها شلنگهای او را کشیدهتر کرد.
کمر کوتاه:
بدیهی است که پای این گونه اسبها به راحتی به زیرآمده و تجمع آنها سادهتر است. از طرف دیگر آنها همواره با مشکل کمر مواجهاند. کمر کوتاه نیازمند گردن بلند است تا به نرمش آن کمک کند. اگر طول گردن اسب بلند نباشد در عمل مشکل بتوان پاهای اسب را به زیر کشید. این گونه اسبها خوش سواری نیستند. اسبهای کمر کوتاه فقط زمانی به حداکثر توان ورزشی میرسند که سوار توجه خاصی به تمرینهای به جلو و پایین کشنده مبذول کرده و دستهای بسیار نرمی داشته باشد.
اسبی کهعقبش بلندترازجلوست:
از آن جا که اسبهای جوان هنوز به کاملترین مرحله رشد نرسیدهاند، معمولاً عقبشان بلندتر از جلویشان است و در نتیجه وزن روی دستهایشان میافتد. اگر پس از رشد کامل این نقیصه برطرف نشود این چنین اسبی برای درساژ مناسب نیست. برای پرش نمیتوان آن را نقص به حساب آورد، چرا که اسبهای «هالاوآلا» برنده مدالهای المپیک شدهاند.
در تمرینها نباید از این اسبها خواسته شود که در زمان طولانی با سر پایین و کشیده حرکت کننده، حتی در زمان استراحت هم باید برای حفظ تعادل سرو گردن را کمی بالاتر بگیرند.
کپلهای افتاد یا بُز کپل:
زاویه مفاصل خرگوشی این گونه اسبها حاده است و نمیتوان آنها را آنقدر پرورش داد که قوی شده و نهایت فعالیت را داشته باشند. آنها مناسب پرش نیستند و برای درساژ هم باید با احتیاط به طرف آنها رفت. این چنین اسبهایی، پاهای خود را به راحتی به زیر میکشند ولی فشار مضاعفی روی کمر خود وارد میکنند که مشکل زاست. آنها را همواره باید با قدرت و حداقل تجمع به جلو حرکت داد.نقص در پاها:
آموزش این اسبها محتاطانه است. سوار کار باید چگونگی کار با این اسبها را دقیقاً برنامهریزی کرده باشد. هر دو نقیصه به یکسان فشار بیش از اندازه برروی مفاصل خرگوشی وارد میکنند.
هر دو گونه باید تمرینهای تجمعی محدود داشته باشند. تجربه به من نشان داده که با اسب مفصل گاوی میتوان بیشتر کار کرد، چرا که فرسایش این نوع مفاصل کمتر از بقیه انواع مفاصل خرگوشی هستند.
با تمرینهای روی دو محور و شانه به داخل میتوان تعادل برقرار کرد، اما مشکل بتوان به درجاتی از موفقیت اطمینان داشت. در جائی که میتوان با اسب سالم کار کرد، بهتر است از کار کردن یا خریدن اسبهایی که مشکل اندامی و اخلاقی دارند بپرهیزیم.