تک شاخ موجودی اساطیری و افسانه ای در فرهنگ های اروپایی کهن و قرون وسطی است که البته در دیگر فرهنگ ها هم دیده شده است.

ز پـــیـــش پـــدر گـــرد گـــیـــتـــی فــــروز بـــرون رفـــت پـــس پـــهـــلـــو نـــیـــم روز
شــــب تــــیــــره را روز پــــنــــداشـــــتـــــی دو روزه بـــه یـــك روزه بـــگــــذاشــــتــــی

منوچهری دامغانی، شاعر قرن پنجم هجری قمری است؛‌ بیشتر شعرهای او دربارهٔ طبیعت است. منوچهری علاوه بر آشنایی به زبان عربی، از دانش‌هایی چون نحو، پزشکی، ستاره‌شناسی، و موسیقی آگاهی داشت، و در شعر خود از واژه‌های خاص این دانش‌ها بهره می‌برد؛

این اثر باستانی زیبا یک تکوک به شکل اسب است که از طلا ساخته شده است.

دوره هخامنشي را مي توان روزگار زرين اسب پروري و سوارکاري دانست. وقتي داريوش بزرگ مي خواهد به شهرياري خود ببالد، مي گويد: «اين بوم پارس را -که زيباست، و خوب اسب (هواسپا) و خوب مردم است- . . . اهورا مزدا به من بخشيد».

شعر زیبای « اسب زیبای سرکش مغرور» از شمس الدین عراقی، تقدیم شما باد:
اسب زیبای سرکش مغرور
بیقراری مکن سوار از دور

در مقاله قبل گفتیم که اسب در نزد اجداد ما از اهمیت و جایگاه بالایی برخوردار بوده است به گونه ای که این جایگاه خودش را در اسامی ایرانیان کهن نیز نشان داده است.